အစ္စရေးအတွက် တိုက်ခိုက်မှုများ လုပ်ဆောင်သည်ဟု စွပ်စွဲခံရသော အီရန်အကျဉ်းသား ၆ ဦးကို အီရန်က ကွပ်မျက် “ `

(SeaPRwire) –   အီရန်အစိုးရဟာ အစ္စရေးအတွက် တိုက်ခိုက်မှုတွေလုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်လို့ စွပ်စွဲခံထားရတဲ့ အကျဉ်းသား ခြောက်ဦးကို စနေနေ့မှာ ကွပ်မျက်ခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေက ဆယ်စုနှစ်တွေအတွင်း မကြုံစဖူး မြင့်တက်လာတယ်လို့ ပြောဆိုနေတဲ့ ကွပ်မျက်မှုတွေ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားနေချိန်မှာ ဒီလိုကွပ်မျက်မှုတွေ ပေါ်ပေါက်လာတာဖြစ်ပါတယ်။

အဆိုပါ ခြောက်ဦးကို ကွပ်မျက်ခဲ့တဲ့သတင်းကို The Associated Press နဲ့ အီရန်သတင်းအေဂျင်စီ Mizan တို့က ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ဆွန်နီဘာသာရေးခေါင်းဆောင်တစ်ဦးကို ၂၀၀၉ ခုနှစ်မှာ သတ်ဖြတ်ခဲ့တယ်လို့ စွပ်စွဲခံထားရတဲ့ သတ္တမမြောက် အကျဉ်းသားကို Kurdistan ပြည်နယ်မှာ ကွပ်မျက်ခဲ့ပါတယ်။

စနေနေ့မှာ ကွပ်မျက်ခဲ့တဲ့ကိစ္စဟာ ဇွန်လက ၁၂ ရက်ကြာဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ အီရန်-အစ္စရေးစစ်ပွဲအပြီးမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တာဖြစ်ပြီး တီဟီရန်က ပြည်တွင်းပြည်ပက ရန်သူတွေကို ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်မယ်လို့ ကြိမ်းဝါးထားပါတယ်။

Amnesty International ရဲ့အဆိုအရ အီရန်အာဏာပိုင်တွေဟာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း လူပေါင်း ၁,၀၀၀ ကျော်ကို ကွပ်မျက်ခဲ့ပြီးဖြစ်ကာ ဒါဟာ အနည်းဆုံး ၁၅ နှစ်အတွင်း အဆိုပါအဖွဲ့အစည်းက မှတ်တမ်းတင်ထားတဲ့ အမြင့်ဆုံးနှစ်စဉ်ကိန်းဂဏန်းဖြစ်ပါတယ်။

အစ္စရေးနဲ့ ဆက်နွယ်တဲ့ အမျိုးသား ခြောက်ဦးဟာ ရဲအရာရှိတွေနဲ့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး အီရန်ရဲ့ မငြိမ်သက်တဲ့ Khuzestan ပြည်နယ် Khorramshahr ပတ်ဝန်းကျင်က နေရာတွေကို ဗုံးဖောက်ခွဲတိုက်ခိုက်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အီရန်အစိုးရရုပ်မြင်သံကြားက အဲဒီအမျိုးသားတွေထဲက တစ်ဦးရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေအကြောင်း ပြောဆိုနေတဲ့ ရုပ်သံဖိုင်ကို ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့ပြီး အသေးစိတ်အချက်အလက်တွေကို ပထမဆုံးအကြိမ် လူသိရှင်ကြားထုတ်ဖော်ပြောဆိုတာဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

Hengaw Organization for Human Rights အမည်ရှိတဲ့ ကာ့ဒ်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုက အဆိုပါ ခြောက်ဦးဟာ ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဆန္ဒပြမှုတွေအတွင်း ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတဲ့ အာရပ်နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ Hengaw က အီရန်ဟာ သူတို့ကို Arab Struggle Movement for the Liberation of Ahvaz နဲ့ ဆက်နွယ်နေတယ်လို့ စွပ်စွဲထားပြီး အဆိုပါအဖွဲ့ဟာ ပိုက်လိုင်းဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်မှုတွေနဲ့ ဒေသတွင်းက တခြားတိုက်ခိုက်မှုတွေအတွက် အပြစ်တင်ခံရတဲ့ ခွဲထွက်ရေးအဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

အဆိုပါအဖွဲ့က အမျိုးသားတွေကို ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ပြီး ခြိမ်းခြောက်မှုအောက်မှာ ရုပ်မြင်သံကြားကနေ ဝန်ခံခိုင်းတာလို့ အခိုင်အမာပြောဆိုပါတယ်။

သတ္တမမြောက် အကျဉ်းသား Saman Mohammadi Khiyareh ဟာ ၂၀၀၉ ခုနှစ်က ကာ့ဒ်မြို့ Sanandaj မှာရှိတဲ့ အစိုးရထောက်ခံသူ ဆွန်နီဘာသာရေးခေါင်းဆောင် Mamousta Sheikh al-Islam ကို လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုနဲ့ စွဲချက်တင်ခံထားရသူဖြစ်ပါတယ်။

တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက Khiyareh ရဲ့အမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး မေးခွန်းထုတ်ခဲ့ကြပြီး သူဟာ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုဖြစ်ပွားချိန်မှာ အသက် ၁၅ နှစ် (သို့) ၁၆ နှစ်သာရှိသေးပြီး အသက် ၁၉ နှစ်မှာ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရကာ ကွပ်မျက်ခံရဖို့ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကျော်ကြာ ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရတယ်လို့ မှတ်ချက်ပြုပါတယ်။ သူ့ရဲ့ပြစ်ဒဏ်စီရင်ချက်ဟာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကနေ ရရှိလာတဲ့ ဝန်ခံချက်တွေအပေါ်မှာ မှီခိုနေတာဖြစ်ပြီး အီရန်တရားရုံးတွေက ပုံမှန်အသုံးပြုနေတဲ့အလေ့အထတစ်ခုဖြစ်တယ်လို့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက စွပ်စွဲပြောဆိုပါတယ်။

သမ္မတ Massoud Pezeshkian ဟာ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လမှာ ရာထူးစတင်ရယူပြီးနောက်ပိုင်း နိုင်ငံတော်က ကွပ်မျက်မှုအရေအတွက်ဟာ သိသိသာသာ မြင့်တက်လာခဲ့ပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ကိန်းဂဏန်းတွေအရ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း အနည်းဆုံး လူပေါင်း

Pezeshkian ဟာ နိုင်ငံတော်မှာ အာဏာအရှိဆုံးဖြစ်တဲ့ Supreme Leader Ayatollah Ali Khamenei ရဲ့အမိန့်ကို နာခံရသူဖြစ်ပါတယ်။

အီရန်ဟာ ၁၉၈၈ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း မမြင်တွေ့ရတဲ့နှုန်းနဲ့ အကျဉ်းသားတွေကို ကွပ်မျက်နေပြီး အဲဒီအချိန်က စစ်ပွဲအဆုံးသတ်မှာ ထောင်ပေါင်းများစွာကို ကွပ်မျက်ခဲ့ပါတယ်။

လွတ်လပ်တဲ့ ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကျွမ်းကျင်သူတွေက ကွပ်မျက်မှုအရေအတွက်နဲ့ပတ်သက်ပြီး သတိပေးပြောကြားခဲ့ပြီး လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးရုံးက ထုတ်ပြန်တဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရ “ ဒါဟာ နိုင်ငံတကာလူ့အခွင့်အရေးဥပဒေကို ချိုးဖောက်တဲ့ ပြင်းထန်တဲ့မြင့်တက်မှုတစ်ခုဖြစ်တယ်” လို့ ဆိုပါတယ်။

“ မကြာသေးမီရက်သတ္တပတ်တွေအတွင်း တစ်ရက်ကို ပျမ်းမျှ ကြိုးပေးကွပ်မျက်မှု ကိုးကြိမ်ထက်မကရှိနေတာကြောင့် အီရန်ဟာ လူ့အခွင့်အရေးကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ စံနှုန်းတွေကို ဆန့်ကျင်တဲ့ စက်မှုလုပ်ငန်းစကေးနဲ့ ကွပ်မျက်မှုတွေကို လုပ်ဆောင်နေပုံရတယ်” လို့ အဖွဲ့အစည်းကပြောပါတယ်။

The Associated Press နဲ့ Reuters တို့က ဒီသတင်းကို ပံ့ပိုးကူညီခဲ့ပါတယ်။

“ `